Birçok depo yöneticisi ve lojistik sorumlusu için radyo kontrollü mekik sistemi yabancı bir kavramdır. Raf mekik sistemini doğru tanımak, bu ekipmanın kabiliyetlerini iyi anlamak depolama alanında kullanacağınız otomatik raf sistemini seçmekte size büyük avantaj sağlar. Ürününüzün tipi, çeşitliliği, ağırlığı ve bir çok benzer etken seçilecek raf mekik makinesinin tipini belirlemekte başlıca unsurdur.
MEKİK RAF SİSTEMİNİN İŞLEYİŞİ
Temelde endüstriyel raf sistemlerinin kullanım mantığı belirli bir alanda depolanan ürün hacmini artırmak adına bahsedilen bu alanın düşey yönde arttırılarak faydalı bir hacmin oluşturulmasıdır. Firmalar ürünlerini yada üretim girdilerini bazı zamanlarda yarı mamüllerini depolamak için endüstriyel raf sistemlerini kullanılırlar. İnsan gücü ile kaldırılamayacak yahut insan boyunu aşacak yüksekliğe konulacak ürünler için depo sistemlerinde yardımcı taşıma ekipmanları olarak temel adı ile forkliftler kullanılmaktadır. Bu ekipman ürünlerin saha içinde nakliyesi ve en önemlisi depo sistemi içerisindeki tanımlı yerine sevki için kullanılmaktadır. Klasik depo mantığı bu şekilde işlemektedir. Forklift operatörü yükü, ilgili raf koridoruna girerek sağlı sollu dizilmiş raf seviyelerine yükselterek bırakır veya ilgili raf seviyesinden alır. Bu sistem genel tanımı ile back to back raf sistemi olanarak anılır. Bu endüstriyel raf uygulaması her raf katı ve gözünde farklı tip bir ürün depolandığı prosesler için idealdir.
Daha az sayıda kalemden oluşan yada depolanacak ürün çeşitliliğinin partilere ayrılabildiği durumlarda hacimden kazanmak ve forklift manevra alanlarını ortadan kaldırmak için drive in raf sistemleri kullanılmaktadır. Bu sistemde forklift raf koridorları arasına, esasında rafın içine girerek yükü raf seviyesinde arka arkaya dizmektedir. Bu sayede forkliftin manevra yapması için ayrılması gereken alan bu endüstriyel depo sistemi ile ortadan kaldırılarak faydalı hacme dönüşmüş olmaktadır. Diğer bir deyişle faydalı alan artmakta ve depo yoğunluğu da parelel olarak yükselmektedir. Bu sebeple bu tarz endüstriyel depolama tipine yoğun depolama denmektedir.
Yoğun depolama söz konusu olduğunda son yıllarda hayatımıza giren ve birçok firmanın başarı ile adapte olduğu raf mekik sistemleri ortaya çıkmakta ve konunun akışını değiştirmektedir. Mekik raf sistemi işleyiş olarak drive in raf sistemine benzesede aslında getirdiği farklılıkla tamamen ayrı bir başlık altında incelenmelidir.
Drive in raf sistemine benzer bir yapıda yan yana kurulmuş raf koridorlarından oluşan mekik sistemi rafları birbirinden bağımsız yatayda ve düşeyde oluşturulmuş koridorlara benzer. Bu koridorlarda raf üreticilerinin kendi ölçü ve tiplerine göre yaptıkları mekik sistemi rayları küçük farklılıklar göstersede temel prensipleri tamamen aynıdır. Raf mekiğinin ileri ve geri yönde yürüyeceği bir ray ve aynı rayın üst yüzeyinde ilgili rafın yükü taşıyacağı yüzey bulunmaktadır. Aşağıdaki fotoğrafta bir mekik depo rafının görüntüsü bulunmaktadır.
Raf mekik makinesi temelde forkliftle taşınmak için tasarlanmıştır. Doldurulmak yada boşaltılmak istenen raf içerisine (mekik rayı içerisine) forklift yardımıyla bırakılır. Bu aşamadan sonra operatör forklift ile ilgili raf seviyesine yükleyeceği yükü sadece raf mekik makinesinin yürüdüğü rayın üstüne koyar ve radyo kontrollü mekik makinesine uzaktan kumanda yardımıyla gerekli komutu verir. Operatörün bundan sonra yük ve raf sistemi ile doğrudan teması kalmamıştır. Raf mekik makinesi ilgili paleti kaldırarak mekik rayından keser ve tüm yükü kendi üzerine alır. Yükü üzerinde taşıyan mekik sistemi paleti rafın sonuna yada daha önce bir palet yüklenmişse bu palete güvenli mesafeye bırakır. Bu işlemi tamamladıktan sonra sistem hızla başlangıç noktasında yani operatörün paleti mekik rafına ilk bıraktığı pozisyona gelerek yeni bir komut bekler.
İlgili raf seviyesinden bir ürün almak istendiğinde mekik sistemi başlangıçta olduğu gibi yine ilgili raf seviyesine forklift ile taşınır. Verilen komut ile raf başına en yakın konumda yakaladığı paleti kaldırarak rafın başlangıç noktasına alır ve döngüsünü tamamlar. Bu noktada mekik sistemine yeni bir komut verilerek bir başka paleti almasıda sağlanabilir. Raf başında bulunan palet operatör tarafından alınmamış olsa bile mekik sisteminin üzerinde bulunan sensörler yardımıyla, mekik makinesi raf başlangıç noktasındaki paletin alınmadığını anlar ve alınması gereken palete güvenli bir mesafede durarak operatörün raf başında bulunan paleti raftan almasını bekler. Operatör ilgili paleti raftan ayırıp güvenli mesafe kadar uzaklaştığında, mekik makinesi uygun bir hızla raf başına yanaşır ve yükü raf başına bırakır. Böylece döngü tamamlanmış olur.
MEKİK RAF SİSTEMİNİ MAKSİMUM VERİMLE KULLANMA
Genel itibariyle yukarıda anlatıldığı haliyle raf mekik sistemi aslında tektaraftan yükleme ve boşaltmaya, diğer bir deyişle ilk giren son çıkar yani FILO (first in last out) uygun görünsede farklı tip mekik raf sistemlerinde ilk giren ilk çıkar yani FIFO (First in first out) sistemlerinede oldukça uygundur. Bu mantıkta kurulan bir mekik raf sisteminde operatör için mekik rafının başında ve sonunda uygun manevra boşlukları bırakılır. Rafın bir ucundan yüklenen ürün mekik sisteminin bu raf sistemine adapte olduğu özellikleri ile birlikte, ürünü diğer taraftan alma imkanı sağlar. Operatör arka arkaya doldurduğu fifo raf sisteminin en sonundaki paleti (yani rafa ilk konulan paleti) mekik kumandası ile verilen komut ile mekik makinesine raf sonuna taşıttırabilir. Bu sayede ilk giren ürünün ilk olarak raftan alınması sağlanır. Raf sonunda boşalan hacmi, rafın baş kısmında kazanmak için sonda oluşan boşluk mekik makinesine verilen komut yardımı ile raf başına taşınabilir. Aşağıdaki şematik görselde bir raf mekik makinesinin bir fifo raf sisteminde, raf sonunda oluşan boşluğu raf başına taşıması şematik olarak gösterilmiştir. Bu sayede kesintisiz bir ürün akışı sağlanmış ve ilgili mekik raf sisteminin maksimum verimle kullanılması sağlanmış olmaktadır.
MEKİK SİSTEMİNİN AVANTAJLARI |
1. Hacim verimi %85 ile %91 arasında değişmektedir. |
Geleneksel Depolama : | Mekik Sistemli Depolama : |
2. Forklift kullanım süresini minimuma indirerek operatör işlem hızını 2 katına kadar çıkarır. |
3. Derinlemesine bir rafta, raf ile ilgili yükleme işlemi baş veya son kısımdan olacağı için, insan bazlı hataları minimuma çeker. |
4. Forklift işlem sayısını azaltır. Forkliftin raf arasına girmesi ile doğacak riski yok eder. |
5. Firmamızın ürettiği her mekik AS-RS sistem temeli hazır olarak müşterilerimize sunulmaktadır. |
6. Soğuk hava depolarında işlevsel hacmi %50 oranında arttırmakta ve soğutma ve işletme giderlerini minimuma indirmektedir. |
Teknik Özellikleri ; |